Από 1η Ιανουαρίου 2011 ασκούνται, από τους δήμους, οι πρόσθετες αρμοδιότητες που τους απονέμονται, σύμφωνα με το Ν.3852/2010. Αρμοδιότητες όπως η παραχώρηση σχολικών χώρων για χρήση σε φορείς της τοπικής κοινωνίας για την πραγματοποίηση διαφόρων εκδηλώσεων ή σε συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων για την εφαρμογή προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης.
Αρμοδιότητες που έχουν να κάνουν με την εφαρμογή πολιτικών ή συμμετοχή σε δράσεις και προγράμματα, που στοχεύουν στη μέριμνα, υποστήριξη και φροντίδα ευπαθών κοινωνικών ομάδων με την παροχή υπηρεσιών υγείας όπως δημιουργία δημοτικών και κοινοτικών ιατρείων, κέντρων αγωγής υγείας, υποστήριξης και αποκατάστασης ατόμων με αναπηρία, κέντρων ψυχικής υγείας, συμβουλευτικής στήριξης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, κέντρων πρόληψης κατά εξαρτησιογόνων ουσιών ή ακόμα και με την εκτέλεση προγραμμάτων δια βίου μάθησης.
Αναλαμβάνοντας την ευθύνη της Αντιδημαρχίας Παιδείας, το 2011 προσπάθησε να εφαρμόσει πρακτικές που συμβάλουν στην ομαλή ένταξη των μεταναστών και στην άμβλυνση μορφών κοινωνικού αποκλεισμού και ανισοτήτων στα πλαίσια των δυνατοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στα πλαίσια του προγράμματος της Αντιδημαρχίας Παιδείας του Δήμου Πατρέων «ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ – ΦΥΛΑΞΗ ΣΧΟΛΕΙΩΝ – ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΡΟΑΥΛΙΟ», που ενεργοποιήθηκε το 2011 αποφάσισε την τροποποίηση της φύλαξης των Σχολείων του Δήμου Πατρέων με βάση τις αρχές:
- Οι περισσότερες φθορές και κλοπές στα Σχολεία κατά κανόνα συμβαίνουν ώρες που τα σχολεία δε φυλάσσονται (Βραδινές και Σαββατοκύριακα).
- Παροχή προστασίας στο μαθητικό πληθυσμό εν ώρα λειτουργίας των σχολείων από διάφορους εξωσχολικούς που δημιουργούν προβλήματα.
- Δυνατότητα χρήσης των προαυλίων τις απογευματινές ώρες σε όσο περισσότερα σχολεία γίνεται, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους μαθητές να παίξουν με ασφάλεια ακόμα και στις γειτονιές που δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι και πλατείες.
Το πρόγραμμα πλαισιώθηκε με παράλληλες δράσεις όπως:
- Η διοργάνωση σεμιναρίων προς ενημέρωση και εκπαίδευση των σχολικών φυλάκων σε θέματα αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και πρώτες βοήθειες.
- Πρόσληψη 60 σχολικών φυλάκων στα πλαίσια του προγράμματος Κοινωφελούς εργασίας και αναδιανομή σχολικών φυλάκων για κάλυψη σχολείων που πραγματοποιούνται τα κοινωνικά φροντιστήρια.
Η περίπτωση Γ’, δυνατότητα χρήσης των προαυλίων τις απογευματινές ώρες, είναι αυτή που κατά κανόνα αφορά την παρούσα εισήγηση και αυτό διότι σε περισσότερα από 60 προαύλια στις γειτονιές της Πάτρας, δόθηκε η δυνατότητα στους μαθητές να παίζουν και να αθλούνται με ασφάλεια στο φυσικό τους χώρο, στη γειτονιά τους. Μέσα από τη συμβίωση, την κοινή προσπάθεια, την ομαδικότητα και τη συνεργασία δόθηκε η δυνατότητα μεταξύ παιδιών αλλά και γονέων Ελλήνων και μεταναστών να αναπτύξουν επαφές και συνθήκες αποτίναξης στερεότυπων, ανάπτυξη αισθημάτων αλληλεγγύης και συντροφικότητας. Η εμπλοκή γονέων αλλά και παιδιών διαφορετικών κοινοτήτων σε κοινές δράσεις, στόχευε στην άμβλυνση των διαφορών και περιορισμό των στερεοτυπικών αντιλήψεων.
Η ανάγκη της επικοινωνίας των πολιτισμών και η έμφαση που δόθηκε στις δυναμικές σχέσεις αλληλεπίδρασης που τους συνδέουν ήταν στα πλαίσια της διαπολιτισμικότητας σύμφωνα με την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατά τη διάρκεια επίσκεψης εμπειρογνωμόνων του συμβουλίου της Ευρώπης η παραπάνω ενέργεια επισημάνθηκε ως πρωτοπόρα και ιδιαιτέρως σημαντική. Ζητήθηκαν περισσότερα στοιχεία προς διερεύνηση για την προώθηση και επισήμανσή της ως καλή πρακτική στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα παραπάνω λειτουργούσαν παράλληλα με άλλες δράσεις όπως το Κοινωνικό Φροντιστήριο στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κοινωνικής περιθωριοποίησης και αντιμετώπισης της φτώχειας, της άμβλυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων και την παροχή ίσων ευκαιριών εκπαίδευσης, τη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας και παράδοσης μεταναστών στα δημόσια σχολεία τις απογευματινές ώρες, στη κατεύθυνση της διγλωσσίας και στην αποφυγή της μέχρι τώρα αφαιρετικής διγλωσσίας, καθώς και άλλες δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα, όπως η σίτιση στο σχολικό περιβάλλον, η τράπεζα τροφίμων, η Δημοτική Ιματιοθήκη, το Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο οι οποίες στήριζαν καθημερινά τους πολίτες, Έλληνες και μετανάστες.
Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει ρόλο και οφείλει να τον φέρει εις πέρας. Μπορεί ο ρόλος αυτός να μην είναι ξεκάθαρος, όσο αφορά στον τρόπο υλοποίησής του, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι οι έχοντες την ευθύνη έχουν το δικαίωμα να τον παραβλέπουν.
Το θέμα βέβαια έχει να κάνει με την ετοιμότητα των αιρετών να διακρίνουν πίσω από τις τυπικές υποχρεώσεις τους, τα περιθώρια και τις ευκαιρίες που τους δίνονται για δράσεις που προσφέρουν στην κοινωνία όπως στο θέμα των μεταναστών και σε ότι κινείται γύρω από τις κοινωνικές ανισότητες και την παροχή ίσων ευκαιριών.
Εάν συντρέξουν παράγοντες όπως αυτή της ετοιμότητας των αιρετών και άλλων κοινωνικών φορέων, που ευτυχώς σε εθελοντική βάση υπάρχουν και λειτουργούν, τότε είναι φανερό πως μπορεί να πραγματοποιηθεί πολύ έργο σε ευαίσθητους τομείς, άσχετα αν αυτό είναι δύσκολα αναγνωρίσιμο και αξιολογήσιμο εκ μέρους των πολιτών – ψηφοφόρων.
Πρόκειται για έργο που κατ’ αντιστοιχία με το παγόβουνο ο κύριος όγκος παραμένει στο βυθό και φαίνεται μόνο ένα μικρό μέρος, η κορυφή του παγόβουνου. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η τοπική αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να ξεφύγει από πληγές του παρελθόντος που έχουν να κάνουν μόνο με την προβολή και την αναγνωρισιμότητα και να προσανατολιστούν σε βαθύτερα ιδανικά και λειτουργίες ανιδιοτελούς και ουσιαστικής προσφοράς.
